Görsellere Alt Text Üretmek İçin Yapay Zeka Kullanmak

Web developer’lar ve içerik editörleri, çoğu zaman websitesini erişilebilir hale getirmenin en önemli bölümlerinden birini, SEO performansını unutur veya görmezden gelir.

Bu yazıda, görünüşte küçük ama SEO performansı açısından büyük bir sinyal olan Image Alt Text özelliğine odaklanacağız.

Alt text üretimini hiç bu şekilde görmemiştik 👀

Web’de düzenli olarak içerik yayınlıyorsanız, görsellere alt text yani açıklayıcı bir metin üretmenin sıkıcı bir iş olduğunu bilirsiniz. Tabii bu, 5-10 görsel ise halledilebilir. Peki ya yüzlerce veya binlerce görselden bahsediyorsak. Bunlar için yeterli kaynağınız veya zamanınız var mı? 🤔

Google, IBM ve Microsoft’un, bilgisayar vizyonu ve görüntü tanıma servisleri yardımıyla otomatik alt text oluşturma yolunu tercih ettiğini biliyor muydunuz? Hadi bunlara göz atalım. (Onların kaynakları var!)

# Hatırlatma: Alt Text Neden Faydalı?

Web geliştirme ve içerik girişi sırasında genellikle göz ardı edilen alt text niteliği, sayfada görüntülenen bir görseli açıklayan küçük bir HTML kod parçacığıdır. Pek göze çarpmadığı için ortalama bir kullanıcı üzerinde herhangi bir etkisi olmadığı zannedilebilir fakat kullanımı gerçekten çok önemli:

• Ekran okuyucular için web erişilebilirliği:  Çok fazla görüntü içeren bir sayfa hayal edin. Ekran okuyucu kullanarak dolaşan bir kullanıcı, alt text’i olmayan görsellerde yalnızca oranın bulanıklaştığını duyardı ve bu, ona pek de yardımcı olmazdı. Harika bir görüntü var ama nedir? Alt text sayesinde ekran okuyucuları, görme engelli kişilerin orada ne olduğunu anlama ve sayfa içeriğini daha iyi kavramalarına yardımcı olur.
• Görsel yüklenmezse alt text görüntülenir: Worl Wide Web, yanılmaz ve İstanbul şehri gibi hep canlıdır ama hatalı bağlantılar Web’in bir gerçeği. Bu tür durumlarda, görseller düzgün yüklenmez ve bozulur. Alt text, burada da yardıma koşuyor. Alt text, sayfada bozuk görüntünün bulunduğu yerde görünür ve kullanıcılara geri dönüş olarak bir içerik sağlayan güvenlik önlemi niteliğindedir.
• SEO performansı: Resimlerdeki alt metin, SEO performansına da katkıda bulunur. Her ne kadar tam olarak bir siteyi arama sonuçlarında üst sıralara fırlatacak kadar güçlü bir etken olmasa da, SEO performansı için akılda tutulması gereken bir unsurdur. Görsel aramalarında öne çıkmamızı sağlayan yegane özelliktir.

Alt text’in faydalarını kısaca hatırladığımıza göre, geliştirme ve içerik girişi sırasında uygun alt metinleri ekleyeceğinizi umuyoruz. Fakat eskiden yüklemiş olduğunuz görseller iyi durumda mı? Çok sayıda görsel için ayrıntılı bir açıklama bulmaya çalışmak, özellikle kısıtlı sürede birçok proje üzerinde çalışıyorsanız göz korkutucu bir iş olabilir.

Ya görsel yüklerken alt metni otomatik uygulamanın bir yolu varsa? Ya sayfanın eksik etiketlerini kontrol etmenin ve eksikleri otomatik doldurmamızı sağlamanın bir yolu varsa?

# Mevcut Çözümler Var!

Bilgisayar vizyonu ya da görüntü tanımlayıcı, aslında bir süredir var. Google, IBM ve Microsoft gibi şirketler kamuya açık kendi API’lara sahip. Birçok developer, bu açık kaynaklar sayesinde görüntüleri ve görüntünün içeriğini tanımlama işini bir araca yaptırabiliyorlar.

Bu hizmetleri hali hazırda kullanan ve alt metin oluşturmak için kendi eklentilerini üreten geliştiriciler var. Örneğin, Sarah Drasner’s generator‘ına bir göz atın ve sizin için uygunsa kullanmaya başlayın. Bu araç, Microsoft’un Azure Computer Vision API’ının, resim yükleme ve resim url’i yoluyla herhangi bir resme alt text oluşturmak için nasıl kullanılabileceğini gösteriyor.

Oldukça ufuk açıcı gözüküyor!

Buradan elde ettiğimiz iç görüleri bir cümleyle özetleyecek olursak, “makineye ufak bir zeka katılarak, insanların açıklayıcı bir metni düşünme çabası bile en aza indirilmiş oldu ve makineye aktarıldı!” yorumunu yapmamız yanlış olmayacaktır.

Bu kadar bahsettik,  bu araçları içerik yönetim sistemlerine entegre etmek isteyenler olacaktır. İngilizce yayın yapan siteler bunları rahatlıkla kullanabilir ama kötü haber 🙁 araçların Türkçe alt text üretme yetisi henüz oluşturulmamış.

Buradan, bu vesileyle Türk Developer’ların kulağına su kaçıralım. Yukarıda bahsettiğimiz gibi Google, IBM ve Microsoft’un açık kaynak kodlu API’ları mevcut, bunları geliştirebilir, Türkçe alt text üreten bir yapay zeka haline dönüştürebilirler 🤖